Suske en Wiske op het WWW
Suske en Wiske op het WWW
Suske en Wiske

De Kostbare Kerstkaarten


De Suske en Wiske-reeks was midden jaren '50 voor haar bedenker, schrijver en tekenaar Willy Vandersteen (*1913 - +1990) een enorm succes geworden. Dit gold niet alleen op financieel, maar ook vooral op artistiek niveau. Vandersteen wilde zijn trouwe lezers voor dit succes bedanken via kaarten met kerst- en Nieuwjaarswensen. Dit gebeurde (waarschijnlijk) voor het eerst in 1955.
De uitgever, Standaard Uitgeverij, vond dit natuurlijk commercieel gezien ook goed, want met zo'n uiting bereikt men veel mensen en het komt sympathiek over!
Wat daarna kwam, in de jaren 50, 60 en 70 hebben we op het moment (nog) niet kunnen achterhalen. Wij zijn op zoek naar meer informatie en/of materiaal over deze periode. Wie over dit soort gegevens beschikt en dit met ons wil delen kan dit laten weten via het contactformulier.

In de jaren 80, in die tijd leefde de grootmeester Willy Vandersteen nog, werd het stilaan een traditie om relaties, vrienden en kennissen van Studio Vandersteen en De Standaard Uitgeverij te verrassen met een nieuwjaarskaart.
Een beknopt overzicht van kaarten uit deze periode wordt getoond op een aparte pagina.

Hieronder kunt u een diverse collectie van kerstkaarten zien, die, voor een groot deel op jaar gesorteerd is.
Het overgrote deel bestaat uit kaarten van Studio Vandersteen zelf. Er zitten echter ook kaarten tussen die door individuele medewerkers gemaakt werden om relaties te verblijden of kaarten die gemaakt werden voor evenementen. Kerstkaart Kalmthout 2012
Een voorbeeld van de laatstgenoemde categorie is de kaart die op 15 december 2012 tijdens de kersthappening in Kalmthout werd uitgegeven. Dit was een kaart van de hand van Eugeen Goossens (*1942), voormalig medewerker van Studio Vandersteen, die op die dag gepresenteerd werd.
De kaart is ondertussen al een geliefd verzamel-object onder de fans, net zoals de Studio Vandersteen-kerstkaarten en de kaarten, die door de medewerkers buiten de Studio om het daglicht zagen!
Maar... er zijn ook kerstkaarten die door De Standaard Uitgeverij zijn verzonden aan relaties en vrienden. Dat zijn meestal afbeeldingen en composities uit albums van Willy Vandersteen, uit de beginjaren van zijn carriëre, met Suske en Wiske, dus de 40-er en 50-er jaren van de vorige eeuw.
Héél af en toe zaten er nieuwe composities tussen, maar die waren niet altijd van Willy zelf.

De eerste kaart die hieronder wordt getoond, een compositie van Paul Geerts, dateert vermoedelijk uit de jaren '80. Een exact jaartal is bij ons niet bekend. Opvallend is dat op deze kaart ook een Zalig Kerstfeest wordt gewenst. De tekst op de meeste kaarten beperkt zich tot goede wensen voor het nieuwe jaar.

De volgende afbeelding betreft ook één van de eerste bekende Studio Vandersteen-kerstkaarten. Deze kaart is afkomstig uit 1986 en toont een scene waarin Lambik in een winterlandschap aangevallen wordt door hongerige kleine vogeltjes. Deze afbeelding werd al eens gebruikt als omslag voor de toen nog piepjonge Fameuze Fanclub voor de 9e aflevering van het, toen nog titelloze, fanclubblad van november 1989.
Wie tekenstijlen herkent, ziet dat dit tafereel getekend werd door Paul Geerts (*1937). Hij nam officiëel de fakkel van de stripreeks over van Willy Vandersteen met het verhaal nr. 135 De gekke gokker (1972).

Kerstkaart Kerstkaart 1986 Versus nummer 9 Gelukkig Nieuwjaar!
Ook bij de voorpublicaties van de verhalen uit de Rode reeks dook een afbeelding op als een met een kerstwens verbonden groet, namelijk een Nieuwjaarswens! Op maandag 11 januari 1982 verscheen, na afloop van het verhaal De droevige duif, in plaats van de nieuwe aankondiging van De Belhamel-bende een Nieuwjaarswens.

Waarschijnlijk begon het versturen van kerst- en nieuwjaarswensen door Studio Vandersteen pas echt in de jaren 90 van de vorige eeuw.
Tot nog toe zijn drie afbeeldingen bekend, namelijk:

Kerstkaart 1994 Lambik als kerstboom Kerstkaart 1999
Met het nieuwe millennium begint ook de overdracht van Paul Geerts aan Marc Verhaegen (*1957).
Èèn van de laatste pareltjes van Paul Geerts is de kerstkaart van 2001. Hierop wordt een zeer bevallige Sidonia voorgesteld als een sneeuwprinses. Op de achtergrond, in een sober maar mooi winterlandschap, zien we de van links naar rechts de silhouetten van Suske, Lambik en Wiske.

In datzelfde jaar hebben we ook nog andere kerstkaarten, namelijk die van de opvolger Marc Verhaegen. Hij presenteerde ons twee stuks!
De eerste compositie is officieel van Studio Vandersteen. Deze kaart toont Lambik, gehuld in sneeuw, die met sneeuwballen wordt bekogeld door ons geliefde stripduo. Rechtsonder in de afbeelding staan de namen van Paul Geerts, Liliane Govers en Marc Verhaegen.
De tweede kaart werd verzonden door de Standaard Uitgeverij. Hierop is een naakte, blonde, jonge meid te zien die, omringd door veel boeken, aan het voeteneinde van een bed ligt te lezen. Ze doet ons een tikkeltje denken aan een (hyper)moderne versie van Wiske.
Wie opmerkzaam de compositie bekijkt ziet het toenmalige logo van De uitgeverij boven het lampjesmotief van een een kerstboom. In de boekenkast zijn ook nog de silhouetten te zien van Suske en Wiske, zoals we die kennen uit de jaren 40 en 50.

Sidonia als sneeuwprinses Suske en Wiske gooien sneeuwballen Lezen in bed
Ter ondersteuning van Marc Verhaegen, die in 2001 de leiding van Studio Vandersteen over had genomen van Paul Geerts, werd Walter van Gasse als assistent aangenomen. Samen zijn zij verantwoordelijk voor de kaarten van 2002 en 2003.

Op de kaart uit 2002 groeit een dennenboompje op het kale hoofd van Lambik. dat door Jerom wordt verzorgd met water uit een gieter.
Deze scene doet denken aan De gouden cirkel, een klassieker uit 1960, waarin op het hoofd van de door straling besmette Lambik een geranium groeit.

In 2003 zie we Lambik die, gekleed als kerstman, stuntelt met een vliegende kerstboom. Suske en Wiske groeten, terwijl Sidonia bezorgd naar Lambik kijkt en Jerom hem met een schepnet lijkt te willen vangen.

Aan de manier waarop in de eerste tekening Sidonia de kamer binnen komt en in de tweede tekening Jerom werd getekend valt de stijl te herkennen waarin Walter Van Gasse Suske en Wiske en co. tekende.
Na het zeer abrupte einde van het hoofdtekenaarschap van Marc Verhaegen, begin 2005, bleef Walter Van Gasse nog een jaar in dienst van Studio Vandersteen.
Marc Verhaegen zelf tekende in 2004, voordat hij ontslagen werd, een mooie tekening waarop Schanulleke een album van Suske en Wiske leest, terwijl de silhouetten van die twee op de achtergrond te zien zijn naast een kerstboom.

Jerom begiet kerstboom op hoofd van Lambik Lambik met geranium op zijn hoofd Kerstkaart 2003 Kerstkaart 2004
Na het, onvoorziene, ontslag van Marc Verhaegen moest een nieuwe tekenaar, of een nieuw team, worden gevonden om het stripduo in leven te houden.
Er werd gekozen voor een auteurs-duo, gevormd door tekenaar Luc Morjaeu (*1960) en de auteur, tekenaar, illustrator en acteur Peter Van Gucht (*1963).
Van Gucht was al tijdens het bewind van Marc Verhaegen in dienst van Studio Vandersteen. Met verhalen als De koppige kluizenaar (2004) en De flierende fluiter (2005) had hij al bijdragen aan de avonturen geleverd.

Morjaeu en Van Gucht kozen als thema voor de kerstkaart van 2005 voor de "Levende toren". Varianten van die toren, waarin de hoofdfiguren van de reeks gedragen worden door Jerom, worden als sinds 1971 gebruikt bij allerlei publicaties.
In de versie die gemaakt werd voor de kerstkaart, met wensen voor 2006, houdt Lambik het laatste nummer van het jaartal ondersteboven vast.
Eind 2012 brachten de BPost.be in België en Hallmark in Nederland een serie kerstkaarten van Suske en Wiske uit. In dit assortiment werden veel van de hier besproken kerstkaarten van Studio Vandersteen opgenomen. Eén van de afbeeldingen die werd hergebruikt was de toren. Het jaartal op de kaart werd aangepast om hem bruikbaar te maken voor de jaarwisseling naar 2013 en Lambik maakte dit keer geen vergissing met de wijze waarop hij zijn bordje vast moest houden. Omdat de tekening zelf verder niet werd gewijzigd blijft Sidonia echter verontwaardigd naar het cijfer van Lambik wijzen!

In 2006 koos het, toen nog steeds vrij nieuwe team, voor een afbeelding gebaseerd op het verhaal Het sprekende testament uit 1957. (Bij de voorpublicatie in De Standaard had dit avontuur nog de titel Het taterende testament!)

Een jaar later waren het beroemde schurken uit de Suske en Wiske-reeks die rond de kerstboom aan het zingen waren. In het gezelschap zien we bijvoorbeeld Snoeffel en Gaffel (bekend uit o.a. het bovengenoemde De gouden cirkel), Krimson (zie o.a. Het rijmende paard (1963) en de Zwarte Madam (bekend uit het gelijknamige album uit 1947), om maar de bekendsten te noemen. Het muzikale gebeuren wordt vanachter de kerstboom gadegelsagen door Suske en Wiske.

Kerstkaart 2005 - De levende toren De levende toren 2013 Kerstkaart 2006 Kerstkaart 2007
In 2008 produceerde Studio Vandersteen zelfs twee kaarten om hun relaties, vrienden en kennissen te verblijden.
Op de eerste is te zien, hoe Sidonia met veel zorg en liefde, een sneeuwman in de vorm van Lambik, compleet met een originele bolhoed, een sjaal ombindt, terwijl onze andere vrienden juist het sneeuwlandschap in komen wandelen of er al zijn, zoals Suske en Wiske.
De tweede afbeelding toont Suske, Wiske, Sidonia en Lambik in een arrenslee, die voortgetrokken door Jerom met een rendiergewei op z´n hoofd het jaar 2009 in hollen.

In 2009 ging het, inmiddels meer gevestigde, team het jaar 2010 in met een prent waarop de striphelden met Tram 7, maar zonder Wattman uit het gelijknamige album uit 1967, via de teletijdmachine het nieuwe jaar in flitsen.

Kerstkaart 2008 - Sneeuwman Kerstkaart 2008 - Arrenslee Kerstkaart 2009
In 2010 ontwierp het team een afbeelding voor de kaart met veel elementen die in de Rode reeks-albums van dat jaar te zien waren. Het betreft chronologisch gezien de verhalen De gamegoeroe, De watersater, De halve Havelaer en De stuivende stad.
Interessant genoeg ziet men ook Teut, de charmante Koffiepot uit het gelijknamige album uit 1970, op de kaart. Dit personage kwam niet voor in de albums uit 2010, maar dook in 2012 wel even op in Het bizarre blok.

Luc Morjaeu, de tekenaar zelf, had in 2010 een schilderij gemaakt waarop Lambik in Chinese middeleeuwse kledij, op een Chinees lijkend paard aan de rand van een afgrond naar voren kijkt. Dit tafereel is duidelijk gebaseerd op het Suske en Wiske-album De dartele draak (2008).
Morjaeu liet kaarten drukken met deze afbeelding en stuurde die naar zijn vrienden, relaties en kennissen om hen geluk te wensen voor 2011.

De kaart uit 2011 toont onze vrienden die het Kerstfeest in een gezellige, huiselijke, sfeer vieren in Bazaria. We kennen het land Bazaria uit De speelgoedzaaier (1954).

In 2012 kwam Eugeen Goossens met de hierboven al genoemde kaart voor de Kalmthout-happening. Studio Vandersteen combineerde op haar kaart elementen uit twee verhalen, De sterrenplukkers (1952) en De 7 Schaken (1995), met de kathedraal van Antwerpen als sfeerrijke achtergrond.

Kerstkaart 2010 Kerstkaart Luc Morjaeu 2010 Kerstkaart 2011 Kerstkaart 2012
De eerste Kersthappening in Kalmthout, in 2012, was een succes. Zo besloot men in 2013 ook een tweede happening te houden, dit keer in het teken van Willy Vandersteen 100 jaar. Ook voor dit evenement werd een exclusieve kerstkaart ontworpen en dit keer door Luc Morjaeu zelf.
Luc Morjaeu is de huidige tekenaar van de Suske en Wiske-stripreeks en hij heeft zich laten inspireren door de evolutie die Wiske, getekend door Willy Vandersteen, doormaakte in de beginjaren van de verhalen.
De kaart laat zien hoe Vandersteen haar weergaf binnen tien jaar tijd na de start van de reeks, eind maart 1945. En dit is Morjaeu op bijzondere wijze perfekt gelukt.
Van links naar rechts zijn op de kaart te zien:
Opvallend is dat Morjaeu gekozen heeft om de Wiske-versie uit de Blauwe Reeks als eye-Catcher naar voren te brengen als ogenschijnlijk modernste vorm, zoals hij haar anno nu zelf graag tekent.
Het bleef niet alleen bij deze kaart. Luc ontwierp ook voor zijn vrienden, kennissen en relaties een kaart om een gelukkig Nieuwjaar te wensen. Als motief nam hij Lambik, zoals die er uit zag anno 1948, zittend op oud paard. Ook bij de kleurgeving van dit motief liet Luc zich leiden door de jaren 40 van de vorige eeuw en zomee is ook deze kaart weer een pareltje geworden.

Studio Vandersteen gooide het roer om en bracht een kaart uit, zoals men Suske en Wiske nog nooit gezien heeft!
Op een geheel abstracte manier kan men op deze kaart van ons stripduo genieten. Het werk van Piet Mondriaan (*1872 - +1944) schijnt hier als inspiratie gedient te hebben. Het resultaat is in ieder geval opmerkelijk.

Kerstkaart Kalmthout 2013 Nieuwjaarskaart Luc Morjaeu 2014 Nieuwjaarskaart 2014
Zo kras en ongewoon als in 2013 was Studio Vandersteen in 2014 niet.
Ze verblijdde dit keer hun relaties, kennissen en vrienden met een kaart waarop een motief uit het succesverhaal Sterrenrood (2014) te zien was. Zo liet men van links naar rechts zien, hoe het motief gecreëerd werd.
Als eerste werd de potloodschets getoond, daarnade geïnkte uitwerking ervan en als laatste het uiteindelijke resultaat.
Voor de keerzijde van de kaart werd de potloodschets uitvergroot als achtergrond gebruikt.
Luc zelf zat 2014 ook niet stil en presenteerde dit keer een kaart met een variatie op de cover van een klassieker uit de Suske en Wiske-reeks, namelijk De Tuftuf-Club (1952).

Studio Vandersteen begint 2016 met een knipoog van Lambik, waar Wiske een meewarig gezicht bij trekt. Op de achtergrond van de kaart, zowel in kleur op de voorzijde als in zwart/wit op de binnenkant, zijn scenes te zijn uit het eerste avontuur dat in het nieuwe jaar verschijnt: De bibberende Bosch.

Nieuwjaarskaart 2015 Nieuwjaarskaart Luc Morjaeu 2015 Nieuwjaarskaart 2016
Luc Morjaeu verblijdde zijn relaties eind 2016 met de beste wensen voor het komende jaar op een kaart vol kopjes van de hoofdrolspelers uit de Suske en Wiske-verhalen.
De nostalgische layout van deze kaart is gebaseerd op albums uit de tweekleurenreeks, waarin op de achtergrond van de titelpagina ook de hoofden van Suske en Wiske en hun vrienden te zien waren.
Studio Vandersteen maakte bij haar nieuwjaarskaart voor 2017 opnieuw gebruik van een afbeelding uit een recent verhaal. De kaart toont Suske, Wiske en Barabas in het nieuwe laboratorium van de professor. Deze scene is afkomstig uit Game of drones, waarbij voor deze gelegenheid het jaartal op het computerscherm is geplaatst.
Nieuwjaarskaart Luc Morjaeu 2017 Nieuwjaarskaart 2017

Eind december 2017 wenste Christian Verhaeghe zijn volgers op Facebook veel geluk in het nieuwe jaar met een kaart waarop een nieuwe variatie op de levende toren te zien is. Op deze prent torst Jerom zijn vrienden terwijl hij sierlijk over het ijs schaatst.
Luc Morjaeu tekende twee sfeervolle kaarten voor fans van Suske en Wiske. De leden van De Fameuze Fanclub ontvingen bij Versus 120 een kerstkaart waarop Lambik zijn "goede geweten" uit Het zingende nijlpaard nog eens ontmoet. Na de jaarwisseling toonde Luc de kaart ook op zijn Facebook-account. Bij deze gelegenheid werd de tekst "Beste wensen" toegevoegd, die ontbreekt op de Fanclub-kaart.
Tegelijk met de kaart voor de Fameuze Fanclub toonde Luc ook een kaart die werd gemaakt voor de leden van de Franstalige fanclub van Bob et Bobette. Op deze nieuwjaarskaart flitsen de moderne Suske hun Wiske zichzelf in hun oudste verschijningsvorm met de teletijdmachine naar het heden.
Sterk ingezoomd op hun hoofden zijn Suske en Wiske "nieuwe stijl" ook te zien op de nieuwjaarskaart van Studio Vandersteen.

Nieuwjaarskaart Christian Verhaeghe 2018 Kerstkaart Fameuze Fanclub 2017 Nieuwjaarskaart Fanclub Francophone 2018 Nieuwjaarskaart 2018

Leden van De Fameuze Fanclub ontvingen ook in 2018 een speciaal door Luc Morjaeu voor de vereniging ontworpen kerstkaart. De tekenaar gaf een draai aan het iconische coverbeeld van het album Op het eiland Amoras en laat Suske en Wiske op de rug van tante Sidonia het beeld in vliegen. Het hele tafereel is gevat in een sneeuwbol.
Voor een kaart die hij toestuurde aan zijn eigen relaties voegde Morjaeu nog een tweede sneeuwbol aan de afbeelding toe waarop twee van zijn eigen karakters te zien zijn.
Christian Verhaeghe tekende net als een jaar eerder de hele Suske en Wiske-familie op zijn nieuwjaarskaart. Jerom torst een einde-plaatje waarop naast Wiske ook haar vrienden, inclusief Schanulleke de kijker een knipoog geven.
Opvallend is dat zowel Morjaeu als Verhaeghe ervoor hebben gekozen om de striphelden niet in hun moderne gedaante af te beelden.
Studio Vandersteen luidt het nieuwe jaar in met een kaart waarop Suske, Wiske en Lambik in een sportauto te zien zijn. Dit is een scene uit het eerste album dat in 2019 in de reguliere reeks zal verschijnen: Lambik Plastiek.

Kerstkaart Fameuze Fanclub 2018 Nieuwjaarskaart Luc Morjaeu 2019 Nieuwjaarskaart Christian Verhaeghe 2019 Nieuwjaarskaart 2019

Luc Morjaeu tekende ook in 2019 weer een kerstkaart voor de leden van De Fameuze Fanclub. De kaart toont Lambik in het kostuum dat hij droeg in De dolle musketiers. Gezeten op zijn arm en hand wisselen Schanulleke en Bikbellum, eveneens bekend uit De dolle musketiers, presentjes uit.
Voor zijn eigen relaties ontwierp Morjaeu een klassieke kerstkaart waarop Lambik te zien is als landschapsschilder.
De nieuwsjaarkaart van Studio Vandersteen staat in het teken van 75 jaar Suske en Wiske, een jubileum dat in 2020 wordt gevierd.
Op Facebook plaatste de Studio een andere nieuwjaarswens. Hiervoor werd een plaatje uit het album De verloren Van Eyck iets bijgewerkt.

Kerstkaart Fameuze Fanclub 2019 Nieuwjaarskaart Luc Morjaeu 2020 Nieuwjaarskaart Studio Vandersteen 2020 Nieuwjaarswens Studio Vandersteen 2020
Behalve Luc Morjaeu ontwierp ook Christian Verhaeghe twee verschillende kaarten. Voor zijn eigen relaties liet hij de hoofdfiguren uit de reeks het hoofd steken door borden waarop zij zelf getekend zijn. Alleen kiest niemand zijn eigen portret voor deze actie.
De franstalige Fanclub van Suske en Wiske verstuurde een kaart met een ander ontwerp van Christian. Hierop zijn de figuren in hun oervorm te zien terwijl ze tegelijkertijd in hun eigentijdse vorm uit de kabine van de teletijdmachine stappen. Dit thema, maar dan omgekeerd, gebruikte Christian trouwens ook al op de nieuwjaarskaart van 2018.
Jan Francken liet voor Kalmthout een kaart maken in een beperkte oplage van 500 exemplaren. Deze kaart kwam tot stand door een samenwerking van Luc Morjaeu, die Suske en Wiske tekende en Eric De Rop, die zijn eigen figuurtje Wieisda laat optreden.
Voor een signeersessie bij een kerstevenement in Mol maakte Charel Cambré een kerstkaart die bezoekers kado kregen bij aankoop van een album. De kaart toont de hoofdfiguren in Amoras-stijl bij de caravan van Sidonia die voorkomt in De kronieken van Amoras.
Jean-Marc Krings, tekenaar van het hommage album De kwakkelende kwakzalver tekende een kersttafereel met Suske en Wiske en hun vrienden dat als kerstkaart op A4-formaat werd uitgebracht.
Nieuwjaarskaart Christian Verhaeghe 2020 Nieuwjaarskaart Christian Verhaeghe 2020 Kerstkaart Kalmthour 2019 Kerstkaart Charel Cambré 2019 Kerstkaart Jean-Marc Krings 2019
Aan het eind van 2020 werden er weer diverse kaarten met Suske en Wiske-taferelen gemaakt door de Suske en Wiske-tekenaars.
Dirk Stallaert, die samen met scenarist François Corteggiani het album De sonometer maakte, tekende de hoofdfiguren uit dat Blauwe reeks-avontuur op weg naar 2021 voor de franstalige Fanclub van Suske en Wiske.
Het eerste album dat in 2021 verschijnt in de gewone reeks is De fluitende olifant. Dit verhaal, dat geheel in het teken staat van de eerste Belgische treinrit, vormt de inspiratie voor de kaart die Luc Morjaeu maakte voor de Belgische Spoorwegen (NMBS).
Standaard Uitgeverij en Ballon Media fuseerden in 2019, waardoor vrijwel alle Vlaamse striphelden onder één dak terecht kwamen. De uitgeverij bracht voor haar relaties een kaart uit met de bekendste striphelden uit haar fonds.
De gemeente Temse bracht in 2020 een luxe editie uit van het album Tazuur en Tazijn. De auteur van dat album, Paul Geerts, werd in dezelfde plaats geëerd met een tentoonstelling met originele platen uit dat verhaal en ander Suske en Wiske-werk van zijn hand. Geerts tekende op zijn beurt een kerstkaart voor Temse.
Nieuwjaarskaart Dirk Stallaert 2020 Kerstkaart NMBS 2020 Kerstkaart Standaard Uitgeverij 2020 Kerstkaart Paul Geerts voor Middelkerke 2020
Wat de toekomst ons als liefhebbers en fans, maar ook als verzamelaars van kerst- en nieuwjaarswensen van deze stripreeks brengt, zullen we zien. In ieder geval zijn het pareltjes voor iedere verzameling van Suske en Wiske!

Zie ook het overzicht van kaarten die werden verstuurd door de Standaard Uitgeverij.
Tekst: Alain Stienen en Frank Koper
Met bijzondere dank aan Studio Vandersteen, Marcel Mallant, Erik Strijbos, Hans Versluis en Joël Philippo.