Suske en Wiske nieuwe stijl
een storm in een glas water
Op zondag 8 april 2001 werd een persbericht verspreid waarin stond vermeld dat de politieke cartoonist Erik Meynen een bijdrage zou gaan leveren aan Suske en Wiske. Het bericht werd snel door de media opgepikt en leidde tot veel aandacht voor Suske en Wiske in Vlaanderen en Nederland.
In de artikelen die verschenen werd Erik Meynen aangewezen als degene die verantwoordelijk is voor de nieuwe richting die Suske en Wiske zijn ingeslagen. In de laatste verhalen is er sprake van een grotere aandacht voor actuele thema's, worden er politieke uitspraken gedaan en is de kleding van de helden aangepast. Al snel bleek echter dat er meer speelt dan alleen de invloed van Meynen op de strip. Sterker nog, de meeste wijzigingen hebben niets met hem te maken.
Reeds in 1998 liep de omzet aan strips van de Standaard Uitgeverij terug. In het daarop volgende jaar werd gemeld dat de oplage van een nieuw Suske en Wiske-album (inclusief de Franse uitgave daarvan) was terug gelopen van 400.000 naar iets minder dan 300.000. Dat getal is nog steeds zeer indrukkwekkend maar binnen de uitgeverij werd toch een herstructurering doorgevoerd en gezocht naar methoden om het tij te keren.
Een idee dat toen naar boven kwam was het maken van interactieve Suske en Wiske-strips. Een voorbeeld daarvan is te zien op de cd die binnenkort zal verschijnen bij album no. 270: De stugge Stuyvesant. Die bijlage zal een digitale versie bevatten van het verhaal De dappere duinduikers.
Behalve de digitalisering van de strip werd ook naar andere methoden gezocht om een nieuw publiek aan te spreken. In een vergadering werd gestemd over de metamorfose die Suske en Wiske zouden moeten ondergaan. Op deze vergadering waren de erven van Willy Vandersteen aanwezig, aandeelhouders van de uitgeverij en de tekenaars Paul Geerts en Marc Verhaegen.
Hoewel Geerts en Verhaegen tegenstanders waren van de vergaande verandering in stijl moesten zij zich schikken naar de meerderheid van stemmen. Als gevolg daarvan liet Wiske haar jurkje regelmatig in de kast hangen en verschenen zij en Suske in een nieuwe outfit. Suske kreeg een ruime skatersbroek aan en Wiske liet zich zien met een topje dat haar navel bloot liet en een kort rokje. In de artikelen die vorige week verschenen werd steeds verwezen naar verhalen als Big Mother en De Europummel, die beide nog niet in album zijn verschenen waarin de nieuwe kledij te zien is. Kennelijk was het de pers nog niet opgevallen dat de garderobe ook in b.v. Lilli Natal al was aangepast.
Behalve de aangepaste kleding deden ook nieuwerwetse uitvindingen als gsm's en internet zijn intreden in de strip. Wat dit betreft is er eigenlijk niets nieuws onder de zon. Door de jaren heen hebben Suske, Wiske en hun vrienden altijd de producten gebruikt die aanwezig waren in de periode waarin de avonturen werden geschreven. Ze volgen de ontwikkelingen in de maatschappij en blijven niet steken in een bepaalde tijdvak. Als dit niet was gebeurt dan hadden ze nog steeds in de jaren '50 van de vorige eeuw geleefd en was de strip al lang zeer gedateerd geraakt.
Omdat Paul Geerts merkte dat hij niet meer de energie kon opbrengen van vroeger besloot hij begin 2001 om een stapje terug te doen als schrijver/tekenaar van de strip. Zijn rechterhand en opvolger Marc Verhaegen, die de laatste jaren al steeds meer verhalen alleen heeft gemaakt, zal voortaan het meeste werk doen bij het bedenken en tekenen van nieuwe avonturen. Zelf blijft Geerts wel betrokken bij Studio Vandersteen maar hij zal voortaan meer optreden als assistent en adviseur van Marc Verhaegen.
Inmiddels had Helena Vandersteen, dochter van Willy, contact opgenomen met de cartoonist Erik Meynen. Zij vroeg hem om eens mee te werken aan een Suske en Wiske-verhaal waarbij ze vooral hoopte dat hij wat meer humor en eigentijdse dialogen zou kunnen leveren. De inbreng van Meynen valt te zien in het verhaal De Europummel, dat op het ogenblik wordt voorgepubliceerd in het blad TV-Ekspres. De humor in dat verhaal is inderdaad harder dan men bij Suske en Wiske gewend is en de figuren gedragen zich ook duidelijk anders. Vooralsnog is er echter geen sprake van dat er vaker een beroep zal worden gedaan op Meynen.
De veranderingen die in andere recente verhalen te zien zijn, zoals de politieke thema's en het gewijzigde kapsel van Wiske in Big Mother (een paardenstaart) komen niet uit de koker van Erik Meynen. Met die avonturen heeft hij niets te maken gehad.
De reacties van veel lezers op de veranderingen in de strip waren niet positief. Deze kritiek werd meegenomen bij de evaluatie van de nieuw ingeslagen koers. Mede als gevolg daarvan is dan ook besloten om het topje en rokje van Wiske in de ban te doen. In komende verhalen zullen de figuren wel modernere kleren dragen maar niet meer zo extreem als waartoe bij de aanvankelijke wijzigingen was overgegaan. Wiske krijgt bijvoorbeeld vanaf het verhaal De blote Belg een nieuw jurkje, met korte mouwen, en nieuwe schoenen. Haar kapsel wordt weer gewoon het traditionele "eierkopje".
Samenvattend kan worden gesteld dat alle commotie van de afgelopen week eigenlijk voorbarig was. Veranderingen bij Suske en Wiske zijn er altijd al geweest en de makers blijven rekening houden met hun lezerspubliek. De scherpe kantjes van de vernieuwing worden weggeslepen. Blijft over een strip die met zijn tijd meegaat en daardoor ook een toekomstig publiek zal kunnen aanspreken zonder de oude fans te verwaarlozen. In ieder geval heeft de nieuwe koers met verhalen als De rebelse Reinaert en De koeiencommissie al spraakmakende en lezenswaardige verhalen opgeleverd.
Geraadpleegde artikelen:
- Suske en Wiske krijgen klappen, De Gazet van Antwerpen, 27 oktober 1999.
- Haalt de teletijdmachine 2050?, De Gazet van Antwerpen, 28 augustus 2000.
- Suske, Wiske en de onnodige opwinding, BN / De Stem, 11 april 2001.
- Er zat te weinig humor in Suske en Wiske, Utrechts Nieuwsblad, 11 april 2001.
- Rel om eihoofd in topje, Algemeen Dagblad, 14 april 2001.
