Suske en Wiske op het WWW
Suske en Wiske op het WWW
Suske en Wiske

Op het eiland Amoras

De verschillende versies


Het eerste avontuur van Suske en Wiske is in diverse varianten uitgegeven.

De eerste albumuitgave van 'Op het eiland Amoras' Op 19 december 1945 verscheen de aankondiging van een nieuwe strip van Willy Vandersteen in De Nieuwe Standaard. De avonturen van Suske en Wiske op het eiland Amoras waren een vervolg op het eerder gepubliceerde De avonturen van Rikki en Wiske.
In de aankondiging is voor het eerst een afbeelding van Suske te zien, de jongen die de vervanger zou worden van Rikki, de broer van Wiske. Een De eerste afbeelding van Suske aantal weken later ontmoetten Suske en Wiske elkaar op het eiland Amoras. De twee kinderen vormen sindsdien een onafscheidelijk duo dat tot op de dag van vandaag nog steeds avonturen beleeft en zeer populair is in Vlaanderen en Nederland.

Het eerste verhaal van Suske en Wiske verscheen in 1947 voor het eerst in boekvorm. Het album werd alleen gepubliceerd in Vlaanderen en zowel de teksten als de tekeningen van het verhaal ademden ook een typisch Vlaamse sfeer.
Het Vlaamse karakter van de strip werd niet geschikt bevonden voor het Nederlandse publiek toen het album daar in 1959 voor het eerst werd uitgegeven. Om het verhaal beter geschikt te maken voor de Nederlandse lezers werden de teksten ontdaan van Vlaamse invloeden en omgezet in "Noord-Nederlands".

De aanpassing van het taalgebruik werd toegepast bij alle albums die verschenen in de Nederlandse editie van de Rode reeks. Opvallend bij Op het eiland Amoras is echter dat niet alleen het taalgebruik maar ook de tekeningen werden aangepast. Op diverse plekken in het verhaal werden Vlaamse situaties omgezet in scenes op Nederlandse locaties. Antwerpen, de thuishaven van Wiske en Sidonie in de oorspronkelijke editie, veranderde in Amsterdam. Kenmerkende gebouwen uit de Scheldestad werden vervangen door beroemde monumenten uit de hoofdstad van Nederland.

Toen het verhaal in 1967 als nummer 68 werd opgenomen in de vierkleurenreeks werden de oorspronkelijke tekeningen als verouderd beschouwd. Om het album beter te laten aansluiten bij de nieuwe verhalen die in die periode uitkwamen werd besloten om het gehele verhaal te hertekenen. De oorspronkelijke afbeeldingen van Willy Vandersteen in zijn beginjaren maakten plaats voor strak getekende illustraties van anonieme medewerkers van Studio Vandersteen. Elke verwijzing naar Vlaanderen of Nederland werd hierbij zorgvuldig vermeden. Zeer diplomatiek werd in deze versie gesproken over "De Nederlanden" of "de lage landen".

Direct aan het begin van het verhaal is de eerste aanpassing al te zien. Het uitje van Wiske en haar tante naar de kust speelt zich in alle versies schijnbaar op een andere locatie af.

Een dagje aan de Schelde Een dagje aan de (Nederlandse) kust Een dagje aan zee
Aan de kust vindt Wiske een kruik waar later een brief van Sus Antigoon in blijkt te zitten. De inhoud van deze brief is ook in alle edities van het verhaal anders. De Vlaamse lezers zien dat de schrijver van de brief kapitein is van het galjoen De "Antverpia", dat in 1540 uit Antwerpen is vertrokken. In het Nederlandse album, dat pas jaren later verscheen, is het schip van Sus Antigoon in 1550 uitgevaren van de rede van Amsterdam en heet het De "Hollandia".
In de vierkleuren-versie heet het galjoen weer De "Antverpia" en vertrekt het in 1550. Hier wordt echter geen vertrekplaats genoemd.
Op het eiland Amoras aangekomen wil Sus Antigoon in de oorspronkelijke versie "de tradities en den geest van het Vlaamse volk" in ere houden. In de latere edities is dit gewijzigd in "de tradities en de geest van de Nederlanden".

Na lezing van de brief besluit Barabas om met Wiske en Sidonia op zoek te gaan naar het eiland Amoras. De reis wordt ondernomen met het door de professor zelf ontworpen vliegtuig de Gironef. Dit toestel stijgt in alle versies op vanaf een andere plek.
In de oorspronkelijke versie dient De Grote Markt in Antwerpen als uitvalsbasis. Voor de Nederlandse lezers speelt deze scene zich af op de Dam in Amsterdam en in de vierkleuren-versie dient een niet nader aangeduid vliegveld als startpunt voor de reis.

Vertrek uit Antwerpen Vertrek uit Amsterdam Vertrek vanaf een vliegveld
O.L.V. Kathedraal, te Antwerpen Westerkerk, te Amsterdam De gebeurtenissen vlak na vertrek spelen zich uiteraard ook af in de buurt van de vertrekplaats. Als Wiske uit de Gironef valt dan rept ze zich aanvankelijk naar de Onze-Lieve-Vrouwe Kathedraal, waar ze zichzelf vanaf de torenspits weer laat oppikken. In het Nederlandse album gebruikt ze hiervoor de toren van de Westerkerk en in de hertekende versie wordt alleen gesproken over "een kerktoren".
Op een eiland in de Stille Zuidzee ontmoet het reisgezelschap enkele inboorlingen die nog weten dat daar eeuwen geleden ook mensen uit de lage landen zijn geweest. Ook hier varieert de plaats waar die eerdere bezoekers vandaan kwamen weer per albumversie. Het opperhoofd van de stam heeft het respectievelijk over "Antwerpenaren", "Amsterdammers" of "blanken".

Bij Amoras aangekomen wordt de Gironef neergeschoten door de Vetten. Als het toestel om zijn as draaiend neerstort wordt Wiske eruit geworpen en belandt zij in de rivier. Deze gebeurtenis leidt er toe dat ze de andere titelheld van de strip voor het eerst zal ontmoeten.
Amoras-bewoner Suske ziet het ongeluk gebeuren en hij probeert de drenkelinge te redden. Uiteindelijk draait het er echter op uit dat Wiske de onstuimige jongen uit het water moet halen. Als hij op het droge is gelegd wil ze hulp gaan zoeken voor de drenkeling. Ze ziet een bordje in het bos staan en spreekt zonder het te weten de strijdkreet van Suske uit als ze de tekst van dit bordje hardop leest.
Deze strijdkreet is ook weer aangepast aan de verschillende achtergronden van de lezers. De volksbuurten Seefhoek (Antwerpen) en Jordaan (Amsterdam) die in de oude uitgaven van het verhaal worden aangehaald zijn in de kleurenversie vervangen door het neutrale, voor alle Suske en Wiske-lezers te begrijpen "Antigoon vooruit".

Seefhoek vooruit! Jordaan vooruit! Antigoon vooruit!

In het kasteel van Jef Blaaskop In het kasteel van Jef Blaaskop  
 
Wiske, Barabas en Sidonie besluiten Suske en zijn vrienden, de Mageren, te helpen in hun strijd tegen de Vetten. Er wordt een strijdplan opgesteld en vervolgens dringen Suske en Wiske het kasteel van Jef Blaaskop binnen. Lezers van de vierkleurenversie worden hiervan slechts via een korte mededeling op de hoogte gesteld. In de oorspronkelijke versie van het verhaal wordt echter een volledige pagina besteed aan het binnendringen van het kasteel.


Na de goede afloop van de avonturen op Amoras keert het gezelschap huiswaarts. Omdat Suske niet meer van Wiske wil scheiden reist hij als de Gironef koers zet naar de plaats van vertrek. Uiteraard worden ook bij de feestelijke intocht in de thuishaven weer verschillende locaties gebruikt. De reizigers worden als helden ingehaald in Antwerpen, Amsterdam en een anonieme stad.
Hoewel de plaats van handeling verschilt zien we wel in alle versies van het verhaal dat de Familie Snoek getuige is van de huldiging.

Thuiskomst in Antwerpen Thuiskomst in Amsterdam Thuiskomst in het vaderland

Na de beelden van de thuiskomst valt er nog een laatste verschil tussen de diverse edities van het verhaal te noteren.
De meeste verhalen van Suske en Wiske worden afgesloten met een knipoog van Wiske. Deze traditie werd ingezet bij De Zwarte Madam, waar ze voor het eerst de lezers toelacht op het slotplaatje. In de oorspronkelijke versie van Op het eiland Amoras komt geen knipoog voor. Bij de hertekening van het album werd echter wel een knipogende Wiske opgenomen aan het eind van het verhaal.

Einde Einde


Voor meer informatie over dit verhaal zie ook de samenvatting van Op het eiland Amoras.